Bishan Kitabevi: Tarihi Bir Anıtı Kültürel Utopiyle Buluşturan Tasarım

Yunhai Zhao’nun Bishan Kitabevi, geleneksel mimariyi çağdaş okuma kültürüyle bütünleştiriyor.

Bishan Kitabevi, Çin’in Anhui eyaletindeki Bishan Köyü’nde, Qing Hanedanı’nın Jiaqing döneminde inşa edilen tarihi Qitai Salonu’nu çağdaş bir kitap ve kültür merkezi olarak yeniden hayata kazandırıyor. Tasarımcı Yunhai Zhao ve Librairie Avant Garde ekibi, bu projede ticari kaygılardan ziyade kültürün yaygınlaştırılmasını önceliklendirerek, kırsal bölgelerde okuma sevgisinin ve kitapların erişilebilirliğinin artırılmasını amaçladı. Bu yaklaşım, hem mimari mirasın korunmasını hem de toplumsal bir kültürel buluşma noktası yaratılmasını sağladı.

Bishan Kitabevi’nin en dikkat çekici yönlerinden biri, tarihi bir yapının çağdaş ihtiyaçlara uyarlanmasında gösterilen hassasiyet. Zhao, mekânın sadece bir sergi objesine dönüşmemesi için işlevselliği ve ekonomik sürdürülebilirliği ön planda tutarak, kültürel bir konteyner olarak değerini korumasını hedefledi. Bu denge, koruma ile modern kullanım arasındaki çizgide yürütülen titiz bir tasarım stratejisiyle sağlandı.

İç mekanda doğayla bütünleşen bir dil kullanıldı. Ahşap, bambu ve taş gibi doğal malzemeler, hem yapının çevresiyle uyumunu güçlendirdi hem de sıcak ve davetkar bir atmosfer oluşturdu. Yenilikçi bir yaklaşım olarak, kitaplık duvarında binanın dış cephesinde de kullanılan beyaz sıkıştırılmış toprak malzeme tercih edildi. Bu malzeme seçimi, hem estetik hem de çevresel sürdürülebilirlik açısından öne çıkıyor.

Kitaplık duvarının tasarımı, Çin resim sanatındaki paravanlardan ilham alıyor. Üç paravanın çevrelediği merkezi alan, edebiyatseverlerin günlük etkinlikleri için ayrıldı. Kitaplık, zemindeki nemin kitaplara zarar vermesini önlemek amacıyla çimento panellerle yükseltilerek inşa edildi ve kitaplar kısmen gömülü şekilde yerleştirildi. Bu mimari yaklaşım, ziyaretçilerin dikkatini merkeze çekerek mekânda odaklanmayı teşvik ediyor.

Proje, 420 metrekarelik bir alanı kapsıyor ve 2014’te başlatılan dönüşüm süreciyle, kırsalda modern bir okuma kültürü oluşturma vizyonunu hayata geçiriyor. Bishan Kitabevi, geçmişle günümüz arasında köprü kurarak hem yerel halkın hem de ziyaretçilerin kültürel aidiyet duygusunu güçlendirmeyi amaçlıyor. 2025 yılında A' Cultural Heritage and Culture Industry Design Award’da Altın ödüle layık görülen bu proje, kültürel mirasın çağdaş yaşam tarzına entegre edilmesinde örnek teşkil ediyor.

Bishan Kitabevi, tarihi dokuyu koruyarak modern işlevsellik kazandıran yenilikçi yaklaşımıyla, kültürel mirasın sürdürülebilirliğine ve toplumsal belleğin canlı tutulmasına katkı sağlıyor. Bu tür projeler, kültür ve tasarımın geleceğine ilham verici bir yol haritası sunuyor.